#De Dagdenkers

De Dagdenkers: “Vanavond is de Europese Unie uiteengevallen”

Koos van Houdt

Het is een rare gedachte. Vanavond is de Europese Unie uiteen gevallen. Bij
Hazeldonk, Vaals, Bergh-Autoweg, Oldenzaal en Bad Nieuweschans zijn plotseling
de vrouwen en mannen in het uniform van de douane weer verschenen. Het opnieuw
opbouwen van de slagbomen en lokethuisjes kost nog even wat meer tijd. Maar lege
containers genoeg om als tijdelijke huisvesting geschikt te maken…..

foto 2 Foto.
van een oude grensovergang tussen Nederland en Duitsland met douane uit 1995
foto © Peter-Vincent Schuld

Zou het? Wie de afgelopen weken naar de collega’s van de NOS luisterde, kreeg wel
dit idee mee. Het is een grote chaos. Niet alleen de Europese buitengrenzen zijn
zo lek als een mandje. Maar ook de wachters aan de poorten van de binnengrenzen
worden node gemist. Gelukkig was daar het probleem van de migratie. Die was
onoplosbaar. Dus stond de Europese interne markt op instorten. Want er zou geen
vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal meer kunnen zijn. En
de euro, dat geld dat we in onze portemonnee hebben? Jammer, van vandaag op
morgen op sterk water gezet. Wat zullen we weer allemaal in een gelukzalige
droom verwijlen in de polder achter onze dijken.

Mijn dagdroom is een heel andere. En die werd versterkt door een groot interview
met drie oudgedienden uit de groep van Duitse economen en politici. Zij waren
erbij. Ze praten er openhartig over in een interview in de Duitse krant Die Zeit
van gisteren, donderdag 28 juni 2018.

Lang, heel lang leefden we in de gedachte dat de euro wel een product was dat
vanuit de Duits-Franse As tot ons was gekomen. Maar de euro, dat was toch zoiets
als een Frans succesje op de Duitsers die na de hyperinflatie van 1920 gehecht
waren geraakt aan hun eigen vertrouwde en supersterke Deutsche Mark. Wilden de
Duitsers de Duitse hereniging? Dan zouden de Fransen in ruil de euro willen.
Maar volgens het verhaal gisteren van Waigel hebben de Fransen juist lang hun
verzet tegen zo’n overeenkomst overeind gehouden. Pas toen het niet anders kon,
was de euro voor de Fransen het schaamlapje om zich achter te verschuilen in
ruil voor erkenning van de Duitse hereniging.

Maar er is ook nog het vervolgverhaal, vertelt oud-gediende Theo Waigel, die als
Duitse minister van financiën erbij was, ruim twintig jaar geleden. Het ging
over het zogenaamde Stabiliteitspact. In de jaren vlak voorafgaande aan de
daadwerkelijke invoering van de euro in 1999, hechtte Duitsland aan een sterke
euro. De afspraak uit het Verdrag van Maastricht om tekorten op de nationale
begrotingen onder drie procent te houden, moest worden verankerd. Een politieke
unie om de euro te schragen? Voor de Duitsers betekende dat vooral het hard
maken van die afspraken over het maximale tekort. Foei, Gerhard Schröder, die in
2003 met de Fransen heulde om die afspraak op sterk water te zetten.

Waigel: Stel u voor, ergens in Dublin, december 1996. Twee olifanten in de hoek
van de kamer, de zwaarlijvige Helmut Kohl en de wat iel ogende Franse president
Jacques Chirac. Daarachter een klein olifantje Wim Kok, van vergelijkbare
fysieke postuur als Kohl, maar in politieke zin meer van het kaliber
ruggensteuntje. Kok was in politieke zin de auteur van het gedeelte van het
Verdrag van Maastricht dat ging over de invoering van de euro.

Waigel wilde op zekere dag het ontwerp van het Stabiliteitspact presenteren in de
Duitse Bondsdag, denkend dat hij de politieke steun had van Kohl. In de vroege
morgen ging de telefoon. Helmut Kohl aan de lijn. Theo, weet je wel dat de
Fransen dwars liggen? Nee, dat wist Theo niet, hij had regelmatig goed overleg
met zijn Franse collega Arthuis gehad. Hommeles dreigde.

“Kort erna kwamen de regeringsleiders in Dublin bijeen. Daar greep Kohl zijn
Franse collega Chirac bij zijn jasje en zette hem in een hoek van de
vergaderzaal. Hij sprak Chirac indringend toe. Wim Kok, de Nederlandse
minister-president op dat moment, stond daar een meter of drie achter en
schreeuwde voortdurend: Helmut, niet toegeven, Helmut, niet toegeven.
Uiteindelijk gaf niet Helmut maar Jacques Chirac toe en was in politieke zin de
bovengrens van drie procent tekort op de nationale begrotingen bezegeld.”

De inmiddels
overleden Duitse oud-bondskanselier Helmut Kohl met toenmalig premier Wim
Kok tijdens een Eurotop in Brussel foto © Peter-Vincent Schuld

Waigel vertelt dat hij zelf in die tijd de eerste man was van de Beierse CSU en
bereid was geweest in die hoedanigheid de Franse president in het openbaar van
repliek te dienen. Hij wilde er gisteren maar mee zeggen dat zijn partij, anders
dan de huidige CSU-minister Seehofer er vanouds een pro-Europese koers op
nahield. De euro, aldus Waigel, is niet in gevaar. Ook al werd eerder deze week
in Brussel nog weer eens een erudiet boek gepresenteerd van de Amerikaanse
econoom Ashoka Mody onder de titel “Euro-tragedy”.

In die dagdroom hoor ik Theo Waigel en zijn nog volop actieve collega Klaus
Regling nog wat verder filosoferen in Die Zeit. Ze hebben het dan over het
noodfonds voor de eurozone, waarover de regeringsleiders vandaag het hoofd
breken. Nederland voert een groep van twaalf landen aan, dat zich verzet tegen
de Frans-Duitse plannen voor zo’n noodfonds. We zien al dagdromend Emmanuel
Macron het jasje van Mark Rutte beet nemen, hem in een hoek zetten en Mark zeer
indringend toespreken.

Regling weet wat Macron zal zeggen. Mark, luister, jij bent bang dat je een
heleboel Nederlands geld in bodemloze Italiaanse putten moet gooien. Maar, Mark,
zelfs de Grieken moeten langzaam maar zeker hun leningen terug betalen. En als
dat noodfonds er komt, dan zal ik met mijn Europees Stabiliteitsfonds en straks
Europees Monetair Fonds, dat geld beheren. Er komen dan alleen maar strak
geordende leningen. Het lenende land zal alles moeten terug betalen. Ben jij
bang voor een transferunie? Die bestaat helemaal niet en komt er ook niet.

Mijn dagdroom vervolgend, vraag ik me af waarom we toch zoveel angst hebben voor
de verwaarloosbare kans dat de Europese Unie uiteenvalt? En waarom zouden we
toch zo graag van de euro af willen? En waarom zijn we nu weer zo bang voor dat
noodfonds. De krentenwegers van Den Haag! De vuurproef van de euro was in de
maanden en jaren na de aanslagen in New York en Washington op 11 september 2001.
De economie in de wat zwakkere Europese lidstaten bleef overeind, omdat het
grotere Europese geheel de schokken na deze aanslagen veel beter kon opvangen.

Vandaag is dat niet anders. Er zijn alleen op dit moment geen grote schokken. Of
het moeten al die rare uitspraken van Donald Trump zijn, waarin hij in zijn
dromen die Europese lidstaten zo teder aan de borst drukt, maar zegt medelijden
met ze te hebben omdat ze zijn opgeslokt door die rare geld verslindende
Europese Unie, op dit moment de grootste vijand van de Verenigde Staten. Daar
zou een gewoon mens een nachtmerrie van kunnen krijgen. Mark Rutte misschien ook
wel, in de wetenschap dat hij maandag bij deze rare man op bezoek moet.

Als ik weer wakker ben, realiseer ik me dat morgen de Europese Unie nog gewoon
bestaat en dat ook de euro gewoon over de kassa’s bij de supermarkt rolt. Veel
van wat er nodig is voor een Europees migratiebeleid is inmiddels geregeld. De
Unie gaat ook op een geordende wijze steeds meer doen voor de eigen defensie.
Van crisis op crisis worden steeds weer resultaten geboekt in de alledaagse
werkelijkheid van Europees Brussel.

Of droom ik nu hardop?

De Dagdenkers: “Vanavond is de Europese Unie
                        uiteengevallen”

BP gaat op de elektrische toer en

De Dagdenkers: “Vanavond is de Europese Unie
                        uiteengevallen”

De Dagdenkers: Zomererotiek

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *