#De Dagdenkers

Remkes en de bekering tot referenda


Remkes en de bekering tot referenda
door Bernd Timmerman
De macht
moet terug bij het volk. Op het sterfbed van de democratie heeft VVD-er Johan
Remkes het referendum-licht gezien. Is de stem van het volk, vox populi, de
redding van de democratie?
LAAGOPGELEIDEN EN DE SCHIJNAFSPIEGELING
Na bijna
twee jaar lang denkwerk heeft de Staatscommissie Parlementair Stelsel onder
leiding van oud-minister Johan Remkes een belangrijke conclusie getrokken. De 
parlementaire democratie voldoet niet meer.
.
80
aanbevelingen doet de commissie. Om te redden. Misschien wel de belangrijkste:
de invoering van het bindend referendum.
Terwijl
kort geleden een meerderheid in de senaat ingestemd heeft met de afschaffing van
het raadgevend referendum. Daarmee leek de volksraadpleging voor langere tijd
afgeschaft.
.
Remkes en
zijn commissie vinden dat de parlementaire democratie vooral hapert doordat de
Eerste en Tweede Kamer geen juiste afspiegeling zijn van de bevolking.
.
Teveel
burgers zouden hun standpunten niet terug zien in de besluiten die op het
Binnenhof zijn en worden genomen. Daarbij wijst de commissie vooral op de
groepen met lagere opleidingen. Zij voelen zich niet vertegenwoordigd.
.
Johan
Remkes zegt zich ook te hebben laten inspireren door de recente demonstraties 
van de gele hesjes. Hij lijkt zo een teken te hebben gezien dat hem en zijn
commissie doen inzien dat een bindend referendum de redding van de democratie
is. We zien een vergelijking met Keizer Constantijn de Grote.
REMKES ZIET HET LICHT
Constantijn
ging de strijd aan met Maxentius om de macht. Het kwam tot  een treffen bij de
Milvische brug, waarbij Constantijn – nog geen christen – steun zocht bij de
kerk. Bisschop Eusebius van Caesarea in Vita Constantini zag de keizer vóór de
slag een kruis aan de hemel staan met de Griekse tekst Toutoi nika. ‘Overwin
hiermee’. In hoc signo, Constantijn won en Maxentius verdronk in de Tiber.
.
Het lijkt
erop alsof de politici van middenpartijen in hun wanhoop, komend door de opkomst
van rechts en links populisten, alles willen doen om steun van het volk te
krijgen. Er zijn juist bruggen nodig met goede bestuurders. Geen referenda die
het volk tegenover elkaar zetten.
.
De ‘Gele
Hesjes’ als teken voor Remkes die het licht ziet om het volk te omarmen. Een
bekering tot het bindend referendum in een tijd dat D66 de kroonjuwelen op
marktplaats heeft gezet in een vlaag van goed verstand.
.
Zijn de
adviezen van de commissie Remkes genoeg om de populisten te laten verdrinken in
de golven van hernieuwde macht aan het volk? En leidt de voxpop tot beter
beleid?
DE TIEN GEBODEN VAN JOHAN
De
belangrijkste tien van Remkes om de democratie te redden:
* Voer een
bindend correctief referendum in
* Stel een
Constitutioneel Hof in. Hierdoor kan een burger die vindt dat zijn of haar
grondrechten worden aangetast bezwaar maken tegen een wet
* Er moet
meer transparantie komen over de financiering van politieke partijen zoals
giften. Er is ook meer zicht nodig op het gebruik van sociale media
* Versterk
het onderwijs in de vakken geschiedenis, staatsinrichting en maatschappijleer
* Geef
voorkeurstemmen bij de Kamerverkiezingen meer gewicht
* Open
extra stembureaus in buurten waar de opkomst bij verkiezingen laag is.
* Kiezer
kunnen naast Kamerleden ook de formateur kiezen
* Tijdens
de formatie moet vaker verteld worden wat de stand van zaken is en alle stukken
die op tafel hebben gelegen worden na afloop openbaar
* De Eerste
Kamer kan een wetsvoorstel terugsturen naar de Tweede Kamer. Nu kan de senaat
een voorstel alleen goed- of afkeuren
* De Tweede
Kamer moet meer mogelijkheden krijgen voor eigen onderzoek en inhoudelijke
ondersteuning
.
Goede
voorstellen maar niet allemaal. Ook te weinig verandering. De durf was er toch
niet helemaal. Johan is geen wérkelijke verlosser.
REFERENDA ZIJN HET POPULISTISCHE KWAAD
Het
invoeren van een bindend referendum  geeft geen beter beleid, zeker geen beter
afgestemd beleid. De rechten van minderheden en kwetsbaren staan op het spel.
.
Juist bij
referenda gaat het om de macht van de meerderheid. Het is ook symboolpolitiek.
De meeste besluiten worden gewoon in Den Haag genomen. Goed georganiseerde
groepen kunnen ook via propaganda de meerderheid kapen. Het versterkt juist het
lobbyen. Er ontstaat linking. Dat wil zeggen dat er thema’s meespelen die los
staan van waar het werkelijk omgaat.
.
Daarnaast
is het onmogelijk om van mensen te verwachten dat zij alle ins en outs zien om
tot een weloverwogen keuze te komen. Los van het feit dat het volk niet bestaat.
Er zullen altijd verschillen van mening blijven.
.
Is alles
ook wel uitvoerbaar wat ‘het volk besluit’? Aanvaardbaar, uitvoerbaar, wenselijk
en betaalbaar?
.
Het
invoeren van het bindend referendum is een slecht advies. Het geeft een
schijngevoel van invloed en daar waar er besluiten zijn van ‘het volk’ is het
zeer de vraag of het oplossingen biedt of spanningen en problemen verminderd.
.
Remkes en
co hadden zich door de gele hesjes kunnen laten inspireren en met andere
voorstellen moeten komen. Niet de emotie van een moment.
.
Het
invoeren van een kiesdrempel, afschaffen van de senaat, de partijdemocratie
ontmantelen,  het dualisme bevorderen, een gekozen premier voor 7 jaar met
zaken-kabinetten, dat waren moedige keuzes geweest.
.
Het volk
laten beslissen met een simpel ‘ja en nee’ is vragen wie je kruisigt en vrijlaat
op beslissende morele momenten. Juist de chaos van Brexit moet politici laten
inzien nooit, maar dan ook nooit meer het R woord in de mond durven te nemen.
.
Beter
beleid is nodig in combinatie met politieke hervormingen. Het referendum is
dood, leve de democratie van het verstand.
Er zijn
goede bestuurders nodig, minder partijen en meer bruggen

 

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *