2021: Snel vergeten 2022: Vechten voor het vrije woord en de liefde

Hoewel in journalistiek opzicht 2021 een interessant en hectisch jaar was, zijn we blij dat het jaar afsluiten. Voor veel mensen was dit jaar opnieuw een jaar van onnoemelijk veel leed en we kijken op de redactie met veel zorgen naar het komend jaar 2022 naar de stand van de rechtsstaat en naar de ontwikkelingen het Europese continent.

We kunnen u het heden niet goed vertellen en uitleggen als we ook niet een stuk geschiedenis aan u vertellen. Iets waar andere media vaak geen ruimte aan kunnen of willen besteden. Alles heeft een reden en een oorzaak.
De journalistiek in 2021 werd vooral in

Nederland maar ook in België voorwerp van fysieke geweld, bedreigingen met als absoluut dieptepunt de moord op collega Peter R. de Vries, de eerste hoofdredacteur waarmee ik te maken kreeg in de tijd dat ik nog louter fotojournalist was. Het was eind jaren 80 van de vorige eeuw. De moord op Peter R. bracht bij mij gevoelens van woede, verdriet en vechtlust boven. Thans is vooral de vechtlust die primeert. Dit met een gezond maar helaas sterk gegroeid wantrouwen richting openbaar bestuur, de politiek en de magistratuur. Ik verwijt hen onkunde, domheid, leugenachtigheid, ignorantie, een gebrek aan historisch besef, gebrek aan algemene ontwikkeling plus een teveel aan  opportunisme.

Die vechtlust brengt met zich mee dat we, ondanks het geweld en bedreigingen tegen journalisten, ondanks dat we bemerken dat onze stukken gecensureerd worden op sociale media als Facebook. Volstrekt onacceptabel. Er is niet de enkele waarheid die sociale media prefereren. Tegengas zullen we blijven geven op basis van inhoud. Wij laten ons door geen mens, geen overheid, geen drukkingsgroep intimideren of persoon bedreigen. Blijf van ons af! Nu meer dan ooit is er een kritisch geluid nodig om de grondslag van de democratische rechtsstaat in de Europese Unie te beschermen en te bewaken.  Zelfs als dit bedreigingen of erger tot gevolg heeft. We buigen gewoon niet! Punt. Wij weigeren overigens wel in om de slachtofferrol te gaan zitten van “ocharme zie ons journalisten nu belaagd worden”.

Vechten voor het vrije woord en de rechtsstaat  heeft in de afgelopen jaren mensenlevens gekost. Pim Fortuyn die door de politieke goegemeente werd geviseerd terwijl hij inhoudelijk het gelijk aan zijn zijde had. Een man die een open en vrije samenleving voor ogen had en het toonbeeld was van een hedonistische levensvisie en daar ook voor uit kwam. Keurslijven noch ideologische korsetten geven u vrijheid. Zelfstandig nadenken zonder ballast van wat u geacht wordt te denken juist wel.

Dodelijk geweld viel ook Theo van Gogh ten deel. Ook hij sprak het vrije woord wat hij met de dood moest bekopen. Thans hebben we als voorlopig laatste dieptepunt de moord op Peter R. De Vries. Je kon het op onderdelen niet met hem eens zijn, en het kon felle discussies opleveren, maar rechtvaardigheid met inbegrip van het  recht op de individuele vrijheid van mensen, was wat hem dreef.

Zonder academische titel joeg Peter R. op juridische inhoud menig bewindspersoon, menig advocaat, menig rechter of officier van justitie  de boom in en confronteerde hen met hun gebrek aan (politieke) wil of doorzettingsvermogen.  Zo zette hij onrecht weer recht waar hij kon.
Wij zijn primair geen misdaadjournalisten, maar wij berichten over het Europese continent en alles wat daarmee van doen heeft. Maar ook in deze setting maak je makkelijk vijanden als je zaken benoemt en open en eerlijk op tafel gooit. Soms komt er ook misdaad op ons bordje.

Politieke partijen, openbare besturen, gerechtshoven en maatschappelijke drukkingsgroepen lijken net schier onneembare forten waarbij men zich verschuilt achter dikke muren waarvan zij denken dat deze hen zullen beschermen. Geen enkele politieke kleur of zuil, geen rechtbank vertelt u de gehele waarheid. Elke politieke richting of maatschappelijke drukkingsgroep, zelfs elke rechtbank gaat uit van en via de onneembare vesting van het eigen gelijk.

Zo ontstaan propaganda, dwalingen en manipulatie. We hebben in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw gezien waartoe dat kan leiden. Dat geldt ook voor de journalistiek. Wij mogen geen onneembaar fort zijn, maar open staan zijn voor de stem van de burger. We moeten in het hoofd kruipen van de burger en alles doen om de zorgen van de burger te begrijpen. Dat doen we niet om het denken of het voelen van de burger te negeren of te manipuleren.

Gewoon rechtuit en eerlijk zijn. Van diverse collegae bij andere media uit geheel Europa vernamen wij hoe zij bepaalde richtlijnen over de wijze en de inhoud van berichten in deze instabiele tijden krijgen opgelegd door de hoofdredacties ongeacht of je daarmee feitelijkheid  verdoezelt. In Luxemburg spraken we uitgebreid met een collega die zich daar uiterst slecht bij voelt.

De politiek correcte richtlijnen inzake woordgebruik en het woke-communisme zijn leugenachtig en ziekmakend. Daar doen we dus niet aan mee. Integendeel. Daarom is mijn persoonlijk taalgebruik soms opzettelijk hard, met regelmaat kwetsend, soms shockerend en bij tijd en wijlen ronduit grof.

Journalistiek is een onderdeel van de woordkunst. De Journalistiek heeft als doel om u te vertellen. De kunst kent als middelen het spiegelen, het shockeren en dus het wakker schudden. Samen vormen journalistiek en kunst het geweten van de samenleving. Maar hoe doen we dat in een tijd dat media zijn samengebracht in grote conglomeraten en de onafhankelijkheid en pluriformiteit in het geding is?

Wij bemerkten in de afgelopen jaren dat verhalen die wij soms maanden en maanden daarvoor brachten in een andere vorm opgepikt werden door andere media en ons zelfs 1 op 1 nadeden en net deden alsof zij het wiel hadden uitgevonden.

Wij doen ons werk dus en dat allemaal initieel aangevangen met eigen middelen waarmee wij Europa en daarbuiten afreisden.  Zelfs midden in de coronacrisis reisden wij door en naar tientallen landen om situaties met eigen ogen waar te nemen en te praten met burgers. Angst voor besmetting met corona? Welnee. Angst is een slechte raadgever. Angst voor de dood? Eens gaan we allemaal. Maar het is beter om al vechtend in het harnas ten onder te gaan, dan vanuit je luie stoel. We doen onze plicht, bewust van het risico dat we lopen.

Een veelgestelde vraag is hoe wij aan nieuwsgaring doen. Hoe werken wij? Wat doen we op die routes? Waarom gooien we een verhaal dat we net voor publicatie, ondanks alle gemaakte kosten en besteedde tijd integraal de vuilnisbak in. Ik heb jarenlang als fotojournalist al rechercherend en wel, veelal achter de schermen voor het Duitse weekblad Stern gewerkt. Daar werd soms maanden en jaren aan een verhaal gewerkt met gigantisch hoge productiekosten en toch verdween het de prullenbak in als het niet goed genoeg was of zaken konden niet sterk of hard gemaakt worden.

We gaan niet mee in de hype en de waanzin van de dag. Wij als journalisten hebben het recht om te schrijven, niet alles wat we horen of vernemen zijn we verplicht om te schrijven zoals collega Koos van Houdt het zo mooi omschrijft.

Zo spendeerden we dit jaar maanden en maanden aan het horen in een veilige setting en met veilig onderdak bieden aan een persoon uit België die zich in het grensoverschrijdend Marokkaanse misdaadmilieu (mocro maffia) in Spanje (Torrevieja) bevond en die daaruit wenste te stappen. We kwamen in een sfeer van een goede professionele verstandhouding tussen de Guardia Civil enerzijds en wij als journalisten anderzijds. Het was even zeer tricky en een en ander  speelde zich af ten tijde van de moord op Peter R. De Vries.  In tegenstelling tot Nederland liet de Spaanse Guardia Civil niets aan het toeval over en bezorgden ons veiligheid. Daar zijn we de Guardia Civil diep dankbaar voor. Na een aantal verbrekingen van de veiligheidsafspraken die we met de betrokken Belgische persoon hadden gemaakt ontstond er situatie waarin we niet meer verantwoord konden werken en alle informatie niet naar behoren konden toetsen. Dan zet je een streep door het verhaal. Wat restte was de kennis die we mogelijk kunnen aanwenden in andere verhalen.

We vertellen u dit omdat we transparant (willen) zijn over onze manier van werken. Dat gaan we komend jaar intensiveren. We gaan u vertellen hoe wij reportages maken. Wat we wel en niet doen. Kortom, u krijgt een kijkje in de keuken van Facts Found, zodat dat u een volstrekt onafhankelijk oordeel kunt vellen of wij voor uw gevoel voldoen aan de eisen die u stelt aan betrouwbare journalistiek anno 2022. Wij zijn niet te beroerd om u een kijkje achter de schermen te geven, ook als er intern dingen niet altijd gaan zoals we zouden willen. Wij beseffen heel goed dat het vertrouwen in de journalistiek gedaald is en dat we moeten vechten om het vertrouwen van u als lezer te blijven behouden. Dat kan alleen als u weet hoe we werken en hoe we reportages maken.

In politieke maar ook in journalistieke kringen zijn we  niet altijd even geliefd. Maar waar gesproken woorden van onwaarheden, draaikolken worden waaruit politici zich niet kunnen redden, dan hebben zij dat volledig aan zichzelf te wijten. We kunnen vaak hard uithalen en vilein zijn in onze rubriek “de Avonddenkers”, waar we menigeen vaak stevig de maat nemen. We doen dat niet omdat we het altijd zo leuk vinden om vilein te zijn maar omdat er een democratische rechtsstaat is en proportionaliteit, subsidiariteit, redelijkheid en behoorlijk bestuur de pijlers zijn en de pijlers dienen te blijven waarop deze democratische rechtsstaat is gebouwd, versterkt door het betonijzer dat we integriteit noemen.

Ook wij journalisten zijn mensen met gevoelens en emoties. Toen we dit jaar de vulkaan op La Palma met eigen ogen zagen uitbarsten en vernietigende lavastromen op gang zagen komen waren we niet alleen geraakt door de natuurkracht waarmee dit plaatsvond. Het is goed om dit soort zaken met eigen ogen waar te nemen omdat het ook dient als een tastbare metafoor. Het is goed om te zien wat natuurkracht kan doen. Die zelfde natuurkracht is ook in de mens aanwezig als frustraties oplopen en de daardoor ontstane psychische cyste tot uitbarsting dreigt te komen. Elk vorm van uitbarsting brengt schade met zich teweeg in de samenleving.

Enige maanden terug heb ik als hoofdredacteur aan mijn ongekend lieve en trouwe teamleden binnen de redactie laten weten dat we in 2022 verder zullen blijven gaan om politiek, bestuur en rechtspraak in Europa met een kritisch oog te volgen. Om u te vertellen hoe het er overal in Europa aan toegaat. Zeker nu andere mediakanalen omwille van diverse redenen minder aandacht besteden aan wat er gebeurt in de wereld om ons heen omdat met  bericht vanuit het perspectief van de eigen vierkante meter. Daarom namen we u mee op vele reizen waarover u reeds kon lezen en waarover u aanstonds weer kan lezen. Een serie over Sint Maarten als Caribisch Europa, of de Europese Cariben is in de maak. Daarom streken we neer op Sint Maarten met onze reportageploeg aan het einde van het afgelopen jaar.  De verhalen komen snel online.

Als hoofdredacteur was ik in het begin heel weigerachtig om een donatiebutton op deze website www.factsfound.news te plaatsen. Ik wilde en wil nog steeds niet dat onze absolute onafhankelijkheid maar ook voor een seconde gecompromitteerd zou worden. Maar het potje middelen waarmee we begonnen kent ook een bodem. Het was zoeken naar een balans tussen journalistiek geweten en moeten kunnen blijven werken. Ik ben maar eens raad gaan vragen bij mensen die ik vertrouw. Als we niet meer onafhankelijk kunnen zijn dan moeten we vandaag nog stoppen. Stoppen doen we dus niet, maar we hebben wel een donatie-button op onze site geplaatst. U mag ons ondersteunen en dat wordt enorm op prijs gesteld. U bent ons niets verplicht, het is uw vrije keuze. Want samen met u vechten we voor het vrije woord. Voor u willen we zelf Europa en daarbuiten blijven bereizen om met eigen ogen, met eigen verslaggeving op een transparante manier u een eerlijk verhaal door met eigen ogen waargenomen, te vertellen.

Zonder mijn ongelofelijk toegewijde collegae binnen Facts Found konden wij u in het afgelopen jaar niet brengen wat wij u brachten ik ben mijn collegae veel dank verschuldigd.

Ook een woord van dank aan Jerom Buijs die de website FactsFound.news oorspronkelijk ontwierp.

Dank aan Richard, Vincent en Alessandro van FireMultimedia in Rijen die ons technisch ondersteunen waar ze kunnen.

Dank aan u lezers, dat u de moeite nam om ons afgelopen jaar te lezen. Wij gaan hard ons best voor u doen in het nieuwe jaar. Wij hebben u als lezer in ons hart gesloten.

Mede namens mijn collegae Christel Dubos, Koos van Houdt, Jan Schils, Inse Weyns en Jolanda Amoureus wens ik u een liefdevol, vrij 2022 toe, met veel voelbare menselijke warmte en perspectief in eerlijkheid en gezondheid. Vergeet elkaar niet lief te hebben!