Aanmeren van schepen niet zonder risico’s. Maritieme verzekeraars willen aantal doden en gewonden stevig verminderen

door Peter-Vincent Schuld

De haven, een komen en gaan van schepen. Ze vervoeren allemaal zaken die voor een heel groot deel uiteindelijk bij u thuis eindigen. Vaak vergeten we dat er mensen zijn die ervoor zorgen dat alles in goede banen geleid wordt. Mensen die zorgen dat schepen veilig de haven in kunnen varen met behulp van de havenloodsen, maar daar houdt het niet op. Het aanmeren van een schip aan de kade is misschien wel een van de meest kwetsbare momenten voor zij die de trossen losgooien en de trossen vastmaken. Triest genoeg komen jaarlijks de nodige scheepslui en havenarbeiders hierbij om het leven of raken ze ernstig gewond. Qua veiligheid valt hier nog veel winst te halen.

De International Group P&I Clubs, een groep van maritieme verzekeraars, meldt dat zij te maken kregen met, gedurende een periode van vijf jaar tot en met 2021, 858 incidenten met letsel en 31 ongevallen met dodelijke afloop gedurende het aanmeren en de trossen weer los gooien van schepen wat in vaktermen “mooring” wordt genoemd. 

Cijfers die zorgwekkend zijn. Om de veiligheid te vergroten heeft deze groep van verzekeraars een video geproduceerd die de veiligheid gedurende het aanmeren van schepen moet bevorderen.

Een enkel moment van onoplettendheid kan fatale gevolgen hebben. De trossen waarmee de vaak steeds groter wordende schepen mee uitgerust zijn, zijn kolossaal zwaar en er is niet veel voor nodig om het echt fout te laten gaan. Op de touwen die gebruikt worden om aan te meren staat een aanzienlijke spanning. Begrijpelijk, want de schepen moeten veilig en vast aan de wal komen te liggen.Het losmaken van de trossen brengt op zijn minst evenveel risico’s met zich mee.

Bij een eventuele terugslag van een scheepstouw, de energie en de snelheid die daarbij vrijkomt kan een tros eenvoudig mensen ernstig letsel toebrengen met eventueel de dood tot gevolg. De verzekeraars benadrukken dat menselijke factoren zoals stress, tijdsdruk, vakkundigheid en een gebrek aan leiding van grote invloed kunnen zijn op de veiligheid tijdens het aanmeren of het losgooien van de trossen.

De groep van maritieme verzekeraars pleit voor een bepaalde cultuurverandering in de koopvaardij waarbij er in alle openheid, zonder dat de hiërarchie op een koopvaardijschip een rol speelt, de bemanning onderling met elkaar in communicatie blijft om het risico op, en het plaatsvinden van ongevallen drastisch te verminderen.

De kapitein of de officier die verantwoordelijk is voor de veiligheid, zo wordt door de groep van verzekeraars gesteld, mag zich niet laten leiden of toegeven aan een eventuele tijdsdruk van buitenaf. De verzekeraars stellen dat de betrokken scheepsofficieren hun autoriteit moeten gebruiken om deze druk te weerstaan.

Bovendien staan de verzekeraars er op dat de code op het Veilig Werken voor zeevarenden in de koopvaardij (COSWP) wordt nageleefd evenals de richtlijnen voor het aanmeren die zijn uitgevaardigd door het Oil Companies International Marine Forum.