#Nieuws & Actualiteiten

Bestel maar, Bestel maar, Bestel maar: Big Tech krijgt spelregels opgelegd

door Koos van Houdt

Nationale grote jongens als Albert Heijn en Jumbo doen het al lang. Zelf de
boodschappen thuis brengen of door u laten afhalen die u als klant online heeft
besteld. Daarmee doen ze zelfs goede zaken. Want de eigen omzet en winst wordt
erdoor op peil gehouden. In de kern is het niet anders dan wat de Amerikaanse
webwinkel Amazon doet. Maar dan op Nederlandse schaalgrootte.

Google, machtige grootspeler in de Big Tech: Foto werd gemaakt te
Orihuela, Spanje Foto: © Peter-Vincent Schuld

Niettemin ligt hier de eerste uitdaging. De Big Tech, zoals de Amerikaanse
digitale bedrijven als Meta (Facebook), Google, Amazon en anderen worden
genoemd, zijn ooit ook klein begonnen. In mijn bescheiden journalistieke
databank zit een interview uit 2015 met de voormalige wethouder Henk Kool uit
Den Haag. Hij was wethouder voor lokale economische zaken van 2006 tot 2014. Een
jaar later sprak ik hem op zijn dakterras in de Haagse binnenstad, vlak
tegenover dat grote witte kantoor dat als Stadhuis door het leven gaat.

bezorgers van Takeaway.com (voorheen Thuisbezorgd.nl) in Den Haag Foto:
© Peter-Vincent Schuld

Hij kende zijn binnenstad en zei: “Kleine ondernemers in een winkelgebied hebben
er last van wanneer grote internetondernemers als Wehkamp, bol.com of
Thuisbezorgd de markt voor internetwinkelen proberen te beheersen.” Zijn
oplossing toen: ondernemers, wordt creatiever. “Wanneer mijn eigen winkelcentrum
in de buurt het initiatief neemt om een eigen internetwinkel voor alle
deelnemende ondernemers te ontwikkelen, dan koop ik daar ook liever online, dan
wanneer ik dat moet doen bij het anonieme bol.com”. Meer banen in de buurt,
persoonlijke serviceverlening en klantenbinding noemde hij als voordelen.

Boeken in Den Bosch, Nederland Foto: © Peter-Vincent Schuld

Dat was 2015. Het is de vraag of
dat nog op gaat anno 2022. Misschien kunnen de plaatselijke boekhandels een
antwoord op die vraag geven. Want zij probeerden het in de afgelopen periode van
lockdown. Maar willen wij als klant, als koper, als consument dat nog wel? Er
hangen immers ook al geen briefjes meer op het prikbord in de supermarkt. Onze
vragen en aanbiedingen staan nu op ‘social media’. Marktplaats wordt een steeds
groter digitaal aanplakbord. En wij rijden kennelijk liever naar de andere kant
van het land voor tweedehands troep, dan even via de supermarkt te vernemen wat
twee straten verder te halen valt.

Amazon langs de weg distributiecentrum in de buurt van Wroclaw,Polen
Foto: © Peter-Vincent Schuld

Het lokale staat natuurlijk in
geen verhouding tot wat er op wereldschaal gebeurt. Natuurlijk mogen bedrijven
als Google, Amazon, Meta (Facebook) of Microsoft bestaan. Ze zijn net zo van de
grond af opgebouwd als elk ander bedrijf. Omdat wij klant willen zijn, worden
deze bedrijven groot, groter, megagroot. Maar ze mogen niet verwachten dat ze
boven de wet staan. Als je probeert het betalen van belasting te ontwijken,
keert de wal vroeg of laat het schip.

Peinzend op je mobieltje, zaken doe je tegenwoordig digiraal via je
telefoon, zoals hier in Orihuela, SpanjeFoto: © Peter-Vincent
Schuld

In deze denkwereld van geld
verdienen met het aanbieden van goederen en diensten aan de consument leven we
nu. We kunnen ons zelf niet meer beschermen tegen dreigend misbruik van de grote
jongens. Dus springt de overheid, dit keer de Europese overheid, voor de burger
in de bres. Dit is de wereld van de Digital Market Act (wet tot regeling van de
digitale interne markt) DMA en van de Digital Service Act (wet tot regeling van
de digitale dienstverlening) DSA.

Je zakelijk en prive-leven via je mobieltje zoals deze dame in
Düsseldorf Duitsland Foto: © Peter-Vincent Schuld

Twee Europese projecten van
wetgeving, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In november vorig jaar
zijn de ministers van de lidstaten al in eerste lezing akkoord gegaan met deze
twee wetsvoorstellen. Vorige maand stond de ene wet ter behandeling op de agenda
van het Europees Parlement. Vandaag en morgen buigen de afgevaardigden in
Straatsburg zich over de andere.

Met belastinggeld zouden wegen en voetpaden onderhouden moeten worden,
maar of dat nu altijd het geval is, is zeer betwijfelen. De foto werd
gemaakt te MedemblikFoto: © Peter-Vincent Schuld

Nu ervaren we de voordelen ervan.
Ook Google en Meta (Facebook) moeten zich daaraan houden. Hoe ze dat moeten
doen, staat in de DSA. Op welke wijze deze grote jongens zich overigens aan de
wet dienen te houden, staat in de DMA. Zodat ook deze grootverdieners eerlijker
gaan bijdragen aan de door ons allemaal te betalen belastingen. Dat is nodig
omdat ook de werknemers van deze bedrijven langs goed geplaveide wegen naar hun
werk willen, goed onderwijs willen voor hun kinderen en goede gezondheidszorg
voor zichzelf.

De beide wetten zijn eigenlijk
veel sneller door het openbare proces van wetgeving aan het rollen, dan
aanvankelijk was gedacht. Een jaar geleden, in januari 2021, legde de Europese
Commissie deze voorstellen op tafel. Naar verwachting zullen nog dit voorjaar,
onder Frans voorzitterschap de nog bestaande verschillen van inzicht tussen de
Europese ministerraad en het Europees Parlement worden weggewerkt. Ook op dit
onderdeel wil Frankrijk, wil de zittende president Emmanuel Macron, resultaat
boeken.

Bureau voor gegevensbescherming in Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf,
DuitslandFoto: © Peter-Vincent Schuld

Om het moeilijk te maken: de
beide wetsvoorstellen moeten ook passen bij de al eerder op Europees niveau
aangenomen wet inzake de bescherming van de privacy van u en mij. Deze AVG deed
bij invoering veel stof opwaaien, maar intussen zijn de meeste mensen en
instellingen er wel aan gewend geraakt. Toch dreigen hier adders onder het gras.
De fel oplaaiende debatten over coronapas en QR-codes leren ons, dat overheden
zelf ook niet altijd in de gaten hebben dat ze zich aan deze privacywet moeten
houden.

Verzet tegen de corona-pas “scan uw….”Foto: Christel Dubos /
Schuld

Sprekend over de rechtsstaat: de
vrijheid van ons allemaal mag eventueel in tijden van nood onder bepaalde
voorwaarden worden ingeperkt. Maar dan alleen als het tijdelijk is, als het doel
duidelijk is en als de inbreuk zo klein mogelijk blijft. Het debat daarover
maakt duidelijk dat het met de Europese wetgeving over de digitale interne markt
en met de bescherming van de privacy gaat om lastige vragen, die echt niet
zomaar verdwijnen bij het vaststellen van teksten die nu op tafel liggen.

Datacenter in de Wieringermeer, Hollandse Kroon, provincie
Noord-Holland, Nederland

Intussen worden we deze week
volgestopt met verhalen over de krachtige lobby die de leden van het Europees
Parlement ervaren vanuit de grote digitale ondernemingen. Want iedereen weet:
wat de Europese Unie nu regelt, zal wereldwijd de standaard zijn. Dat zijn geen
illegale praktijken. Iedereen mag zijn eigen belangen verdedigen bij de vrouwen
en mannen die door ons allemaal zijn gekozen om dit soort besluiten te nemen.
Geloof al die verhalen over onjuiste praktijken niet. Gekozen leden behoren zelf
hard te werken om de voorstellen goed te begrijpen en hun eigen politieke keuzes
te maken. Als ze de verhalen van de lobbyisten willen geloven, is dat voor hun
eigen verantwoordelijkheid.

Wat doet u het liefste? Uw stoute lingerie kopen in een winkel of
online? Op de foto een lingeriewinkel in Brasschaat, België Foto:
© Peter-Vincent Schuld

Blijft over de vraag of we toch niet liever onze spullen bij de winkel om de hoek
willen kopen. In tijden van pandemie is die gedachte wellicht versleten. Maar in
een hopelijk snel opkomende nieuwe lente kan dit nieuwe, maar ook antieke geluid
wellicht toch weer helpen.

.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *