Door Koos van Houdt

Kabinet op corona-vrijdag door de pomp rond lidmaatschap Noord-Macedonië en
Albanië van Europese Unie. Stuur die brief op vrijdagavond naar de Tweede Kamer,
wanneer iedereen de kop bij andere zaken heeft.

Ook in corona-tijden blijven letten op andere besluiten politici

door Koos van Houdt

Als er één permanent virus door de politiek heen loopt, dan is het wel het virus
van de vele medewerkers communicatie. Die hebben zo hun eigen methoden en
technieken, die niet noodzakelijkerwijze correct zijn. Zie hier het verhaal rond
een brief van minister Blok (buitenlandse zaken) rond de start van
onderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië.

Oud-voorzitter Frans Weisglas van de Tweede Kamer is tegenwoordig een verwoed
twitteraar. Zondagmiddag beklaagde hij zich in het openbaar over het gegeven dat
het besluit de scholen en de horeca te sluiten al was uitgelekt, ruim voor rond
half zes de persconferentie daarover van de ministers Slob (onderwijs) en Bruins
(organisatie van de zorg) begon.
Weisglas kent de wetten van de
publiciteit in Den Haag als geen ander.

In zijn tijd, al weer tientallen jaren geleden, wist hij ook zelf zeer tijdig de
journalisten te vinden, wanneer hij dacht iets nieuwswaardigs te kunnen
insteken. Maar hij deed dat zelf. Aanvankelijk stonken we er als journalisten
regelmatig in. Later trok dat bij en dachten we: het is Frans Weisglas weer.

Het kan dus niet anders of Weisglas wist zondagmiddag heus wel waar dat
vroegtijdig lekken aan te wijten was. Woordvoerders luisteren tegenwoordig naar
de wijdse naam ‘communicatiedeskundige’. Ze doen te veel of ze doen om vakmatige
redenen te weinig.

Zondagmiddag deden ze van zich horen, de vrijdagavond ervoor zwegen ze als het
graf. Waarover zwegen zij? Zij zwegen over die brief van minister Blok over de
beoogde uitbreiding van de Europese Unie. Aan die brief valt voor de minister
namelijk geen eer te beleven. Want corona-virus of niet, hier ging een minister
en een heel kabinet door de pomp.

Lang, veel te lang had Nederland in de Europese Unie vastgehouden aan een veto
voor het openen van onderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië.

Heel lang ook kon Nederland zich daarbij verschuilen achter de bredere rug van de
Franse president Macron. Maar die had, nadat hij in februari samen met de
Europese Commissie erin was geslaagd de spelregels voor de onderhandelingen
rondom uitbreiding aan te passen aan een moderne tijd, zijn veto al
teruggenomen.

Nu Nederland nog. Geheel overeenkomstig de leerboekjes telde ons land in
de afgelopen weken de knopen. Want wie in de Europese Unie een veto uitspreekt
kan wel heel lang iets tegenhouden. Maar wie als enige nog een veto handhaaft,
die is gezien. Volgens de leerboekjes word je dan gekielhaald en gevierendeeld
als lidstaat. Je moet ook eens aanvaarden, dat jij jouw buit nu wel binnen hebt.

Maar hoe vertel je het een zeer kritische Tweede Kamer. Maar vooral, hoe
vertel je het de Nederlanders, die vooral Albanië zien als een rovershol en een
reservaat van criminelen, waar je maar beter ver weg van kunt blijven. Dat, zo
oordeelden de communicatiedeskundigen op het ministerie van buitenlandse zaken,
doe je door zo’n brief op een vrijdagavond ongemerkt in het documentatiesysteem
van de Tweede Kamer te dumpen. Diezelfde deskundigen konden dit keer ook
noteren, dat Nederlanders nu in de ban zijn van heel ander slecht nieuws.

Nederland kan gerust zijn. Ondanks al die communicatiedeskundigen op de
departementen blijkt de journalistiek niet te slapen. De duistere stap namens de
minister werd toch al snel ontdekt. Ondanks al het andere nieuws schrijven de
journalisten in ons land volop over deze draai van het kabinet. De toekomstige
positie van ons land in de Europese Unie hangt niet alleen af van het geld dat
we bereid zijn te betalen.

Ook dit veto belemmerde een effectief optreden van lidstaat Nederland in Brussel.

Over het eigenwijze Nederland wordt gezegd dat we graag zoveel mogelijk op
onszelf blijven achter de dijken. We voerden de strijd tegen het corona-virus
immers veel minder hard dan andere lidstaten. Op dat punt is er echter ruimte
voor elke afzonderlijke lidstaat om de Europese onderzoeken naar eigen situatie
in te vullen. Volksgezondheid wordt overal in de Unie vooral dichtbij de mensen
georganiseerd.

Ondertussen is de wat onzichtbare rol van de Commissie rondom het
corona-virus maar schijn. Al heel veel weken is een taakgroep van vijf leden en
heel veel ambtenaren actief om de zaken Europees te coördineren. En alles wat de
ministers in de sociaal-economische driehoek doen om de gevolgen te bestrijden
in economische en sociale sfeer, past in Europese afspraken en wettelijke regels
over zaken als omvang van de staatsschuld en ruimte voor alle lidstaten om
staatssteun aan bedrijven als wapens in te zetten.