De Avonddenkers: Spaans klimaat en een Spaanse puinhoop: Beelden die niet te ontkennen zijn.

door Peter-Vincent Schuld

Laten we eerlijk zijn. In Zuid-Europa is het een bende. Als u een klein reinigingsvoertuig ziet rijden zoals in het Spaanse Cartagena staat dat in schril contrast met het buitengebied waar het afval met weet ik hoeveel kilo’s tegelijk gedumpt wordt.

Is het voor de show, de schone schijn of willen de gemeentebesturen echt hun binnenstad schoon houden. Akkoord, laten we uitgaan van de laatste optie. Laten we niet al te veel wantrouwen aan de dag leggen. Maar het is vreemd om in Cartagena iedere peuk van de straten opgezogen te zien worden en elders blijven de sluikstorten maar toenemen. Het is niet de eerste keer dat we aan dit onderwerp aandacht besteden. En het zal niet de laatste keer zijn.

De Spaanse regering, een clubje van socialisten en extreem-links wil het geld uit het corona-herstelfonds aan gaan wenden voor allerlei groene projecten zoals uitbreiding van het elektrisch wagenpark als onderdeel van de megalomane Green Deal van eurocommissaris Frans Timmermans. Groen, klimaat, groen, klimaat., je wordt er mee om de oren gegooid maar de Spanjaarden zijn en blijven niet in staat om hun eigen rommel op te ruimen.

In dit verhaal nemen we u mee naar de harde feiten en de discrepanties tussen dromen en realiteit. Onze vorige serie met schokkende beelden leverde veel reacties op. Zitten we dan niet in met de dieren die van het gedumpte afval eten en terug gevonden worden met plastic in hun maag?

Biodiversiteit, de bijen en de hommels in de bloemen. We kunnen niet zonder. Op zich is er niks mis om de natuur te beschermen, maar begin dan wel bij het begin, Stop met het geld  te vragen om je grof vuil, wat in feite gewoon grondstoffen zijn voor hergebruik of als energie in de vorm van “waste – to – energy”  Na veel vijven en zessen zullen de vrachtwagens van de reinigingsdiensten ooit, moeten uitrijden om het gedumpte afval op te halen. Wat is duurder?

In Nederland en Vlaanderen zijn de reinigingsdiensten er redelijk snel bij als er afval illegaal gedumpt is. Ik reed enkele weken geleden net buiten Tilburg waar een team van de reinigingsdienst een fikse lading illegaal gedumpt afval aan het opladen was. In Spanje of Portugal kan dat maanden duren, als het al een keer afgevoerd wordt. Acceptabel?

Nee. Wel allerlei klimaatregels er doordrukken. Leer een samenleving eerst kruipen alvorens het kan lopen en zet in op opsporing van de sluikstorters. We hebben het allemaal over volksgezondheid en hygiëne in relatie tot corona, maar heeft u enig besef wat het illegaal dumpen van allerhande afval voor gezondheidsrisico’s met zich meebrengt?

In Spanje worden de containers in regel dagelijks geleegd, op een enkele feestdagen en in sommige plaatsen, weekendend na. Op de foto hierboven ziet u een varkenspoot, aangeschaft als Jamon Iberico , om daar de gerookte ham van af te snijden. Bij heet weer treedt de ontbinding snel in en wordt het een broeinest van maden. Resultaat? Biohazard!

Maar niet iedereen is zo onverschillig in Spanje. We rijden op de snelweg AP-& ten noorden van Valencia en een truckchauffeur die net zijn kostje gekookt had brengt de restanten en het afval keurig naar de container. Aantekening: Het betrof een Oost-Europese chauffeur op wie zo vaak gescholden wordt.

Maar enkele meters verderop, op dezelfde parkeerplaats staat er een autowrak weg te roesten en niet sinds gisteren. Qua metaal heeft het wrak een restwaarde, maar wie is er te lui om actie te ondernemen en waarom?

Het lijkt of de Spaanse milieu-autoriteiten redelijk laks of onverschillig zijn en de leefomgeving hen totaal niet boeit. Wat moeten de Spanjaarden dan met een “Green Deal” die ze door de strot wordt geduwd met ontelbare miljoenen euro’s aan kosten. De grote tegenstrijdigheid.

Dit is niet de enige tegenstrijdigheid. In bepaalde tijdvakken buiten de hete zomer mogen landeigenaren en boeren legaal hun tuin- en snoeiafval van de velden waar onder meer citrusbomen staan gewoon op eigen land verbranden. In de open lucht. Vaak gaat er ook nog een hoop ander afval zoals plastics mee de brand in. Het is een veel en overal voorkomend fenomeen. Dus wat is dan je resultaat van je klimaatinspanningen? Houdt Fransje Timmermans geen rekening met de realiteit?

Nee, Frans Timmermans en zijn kornuiten geloven nog graag in sprookjes. We rijden door Benijofar, niet ver van Torrevieja. Een stuk prachtig natuurgebied is vervuild, sinds dagen, weken, maanden, In ieder geval heel lang want ettelijke keren zag ik de rommel vanaf de snelweg liggen en ben nu maar eens van de weg afgegaan om het eens van dichtbij zelf te bekijken.

De bende is nog groter dan ik op het eerste gezicht vermoedde. Hier wordt en is door meerdere figuren structureel gedumpt in “plain sight”. Als ik het een en ander eens van wat dichterbij ga bekijken bestaat het uit bouwafval, tuinafval en plastics.

Al die troep heeft nog een bepaalde economische waarde, maar om die waarde naar waarde in te schatten dient er echt een omschakeling te komen in het denken van de burger en van de overheid die afval toch maar al te graag ziet als iets waar nog wat als overheid aan te verdienen valt middels plaatselijke verordeningen, heffingen en boetes.

Als u hier ook zo het “schijt” van krijgt, troost u, op deze locatie was er ook een WC-pot tussen het tuinafval gedumpt. Di ter informatie.

Op de bovenstaande foto ziet u onder meer een autoruit aan diggelen in een natuurgebied. Maar slaan we aan alle kanten van het firmament onze eigen ruiten niet in? Het is echt niet te verwachten dat er aan deze praktijken snel een einde komt. Het had even zo makkelijk in de overal gereed staande en dagelijks geleegde containers geworpen kunnen worden. Is het nu echt zo moeilijk? Is dit niet pure lamlendigheid?

Maar in deze hoek waait het nogal vaak en hard en dus verspreidt het plastic en al het ander afval zich alle kanten uit met inbegrip van de kust en zo komt het weer in zee terecht met alle bijkomende ellende van dien.

Enfin, we mogen al blij zijn dat in regel de wegbeheerders het snoeiafval langs de wegen zelf niet overal los dumpen en het overgebracht wordt naar de verwerkingsinstallaties. Dat is dan weer een klein lichtpuntje. Ooit was dook dat anders.

De vraag van 1 miljoen blijft: Als je van mening bent dat we een probleem hebben met de leefomgeving en het klimaat waarom ga je dan als openbaar bestuur hier dan niet beginnen bij het begin? Hebben we het afvalprobleem zo complex gemaakt waardoor de het sluikstorten in de hand werken?

Je zou het haast denken als je midden in de nacht kleine vuilniswagens de straten van de zuidelijk Spaanse stad Malaga in ziet rijden om het vuilnis dat naast de containers en op straat gesmeten is op te halen. Maar wat kost dit allemaal wel niet. En nee, van gescheiden ophaling van sluikstort is geen sprake en dat kan ook niet. Het dogma van de strikte noodzaak van afvalscheiding doorprikt.

We zijn weer eens op toer en tijden in de buurt van het stadje Orihuela. Langs de weg zien we een gedumpte vieze matras en tuinafval, Het doet mij even denken aan een thema dat in de Vlaamse stad Mechelen speelde. Vanaf 1 januari dit jaar kunnen de inwoners van Mechelen hun oude matrassen gratis bij het containerpark inleveren. De producenten van matrassen betalen nu ook mee aan de verwerking ervan en er zijn bedrijven die zich bezig houden met het verwerken van deze vaak vieze en bedwantsen bevattende rommel. Is het uit hygiënisch oogpunt het gewoon niet beter om die dingen samen met ander restafval af t voeren naar de vuilverbranding. Gelet op het materiaal waarvan de matrassen gemaakt zijn, zijn het energiedragers (ze fikken als de neten), menig cel en huis zijn er al mee in brand gezet en vaak bevatten ze ook nog ijzeren springveren die na verbranding van de kunststoffen zo naar het oud ijzer kunnen.

Hoe lang heet de stad Mechelen en houden tal van andere steden en gemeenten het dogma van recycling hoog? Hoe lang blijft de burger dit nog slikken?

Maar laten we de burger ook niet te zacht aanpakken. Want wie uiteindelijk illegaal dumpt is de vervuiler, niet degene die het gedumpte product gemaakt heeft, zoals de groene milieulobby ons graag wil doen laten geloven in het kader van het afschuiven van de “oorzaak van de vervuiling”.

In deze ligt ook een grote verantwoordelijkheid bij de lamlendige burger die zijn rommel overal maar neergooit. We rijden in de omgeving van het plaatsje La Murada, en acuut worden we geconfronteerd met een volgende “mesthoop” midden in de natuur.

Hier klopt iets niet met de mentaliteit van de mensen. Wennen doet het niet. Sluikstorten, maanden laten liggen, gezondheidsrisico’s, veiligheidsrisico’s en dus zijn de gemeenten ook te lamlendig. Immers een opruimde openbare ruimte nodigt niet uit tot sluikstorten. Of zie ik het verkeerd? Nou, misschien wel.

We gaan een een kijkje nemen in het beschermd natuurgebied El Fondo nabij Elche en San Felipe Neri. Tal van bijzondere plantensoorten groeien en bloeien in dit park. Een schitterend gebied dat de moeite waard is.

Zelfs dit reservaat blijft niet onaangetast door onverlaten. Dit maal zijn het auto-onderdelen als een bumper en andere troep die het natuurgebied aantasten… en niemand die het opruimt. Het ligt er al even.

Het is een structureel probleem. Dus vergeet al die klimaatplannen in Spanje. Stop met alle regeringspropaganda. De burger en de overheid zijn samen niet eens in staat om de openbare ruimte op orde te houden.

Nee, dit zijn geen incidenten, nee wij overdrijven niet uit sensatiezucht. Om u ervan te doordringen dat het op het Iberisch schiereiland bijna een onbegonnen werk is om de leefomgeving in wat voor vorm dan ook, of het nu afval of klimaat betreft, kunnen wij u alleen maar veel foto’s tonen die feiten vertellen.

Hierboven ziet u twee van een serie foto’s die ik maakte op een parkeerplaats nabij de Spaanse stad Huelva. Een enorme troep en aan de rommel te zien is er in tijden niemand geweest die “veger en blik” ter hand heeft genomen.

Het stinkt en er komt ongedierte op af. We vonden in deze tijd de volksgezondheid toch zo belangrijk dat we er hele landen en samenlevingen voor plat gooiden en op slot zetten? Selectief? Het heeft er alle schijn van.

Voor alle vormen van selectiviteit in dit verhaal is geen goed woord te vinden. Noch voor de overheid, noch voor de (private) wegbeheerders, noch voor de mensen die deze rommel aanrichten.

In dit verhaal hadden we het over Spanje. In Portugal, klimaat- en milieuridder annex huidig voorzitter van de Europese Unie is het niet veel beter, binnenkort daarover een gelijkaardig verhaal in beeld. Ik vrees dat de gelden uit het herstelfonds voor Spanje spreekwoordelijk terecht komen bij het zwerfafval. Opnieuw: Dat is niet de schuld van de Europese Unie als instituut, de verantwoordelijkheid ligt hiervoor bij de mensen die de ambten bekleden onder meer ene benoemde Frans Timmermans, zijn socialistisch vriendje, de Spaanse premier Pedro Sanchez en alle “consorten” met enige verantwoordelijkheid en een gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef.

De mens, burger of (lokaal) politicus is een smeerkees. Gauw de straatveegmachine pakken om het eigen straatje schoon te vegen, althans met woorden. Daden blijven zoals zo vaak achterwege. Zwijg over klimaat en elektrische auto’s als de eigen omgeving niet eens op orde gehouden kan worden.

Gelukkig zijn er nog burgers die wel burgerzin en verantwoordelijkheidsbesef hebben. Die gewoon hun rotzooi gooien in de containers waarvoor ze bestemd zijn. Waarvoor dank.