De Noordverbindingen: Bruggen komen, veerboten gaan
Peter-Vincent Schuld
Vanaf vandaag heeft Facts Found een nieuwe rubriek “De Verbinding” waarin we u verhalen vertellen en weetjes meegeven over verplaatsen, infrastructuur kortom alles wat met vervoer te maken of een verbinding onderhoudt.
Het Europese continent is alles behalve alleen vaste land. Tot en met 1988 werd Scandinavië vanuit West-Europa grotendeels en bijna uitsluitend middels veerdiensten ontsloten. Onder meer via het veer befaamde veer van Krudshoved naar Halskoved. Oude tijden die onder normale omstandigheden niet meer terugkeren.
Maar in 1988 werd met de ingebruikname van de Grote Beltbrug de bereikbaarheid van Denemarken qua efficiëntie verbeterd. Een imposant bouwwerk. Eigenlijk zijn het twee bouwwerken, twee bruggen, eentje van 6,6 kilometer en eentje van 6,8 kilometer die met elkaar in verbinding komen op het eilandje Sprogø. Maar met de oprit en afrit van de brug en het stuk over het eiland Sprogø meegeteld is de totale verbinding zo’n 18 kilometer lang.
Om het internationale scheepvaartverkeer niet te hinderen is de brug van het wegdek van de brug dermate hoog gemaakt zodat de grote zeestomers
er rustig onderdoor kunnen varen.
Het totale bouwwerk bracht een voor ons nu vanzelfsprekende verbinding tot stand tussen de eilanden Funen (Nyborg) een Seeland.
In 1997 kreeg de brug een aanvulling met een treinverbinding die vanaf het eilandje Sprogø naar Seeland overgaat in een 8 kilometer lange spoortunnel.
De verbinding werd onderdeel van de E20. De zogeheten E-wegen vormen het grote netwerk van autowegen over het gehele Europese continent, dus ook landen die buiten de Europese Unie vallen.
De Grote Beltburg is een hangbrug om precies te zijn. In 1988 een wereldwonder. Nadien zijn er overal ter wereld meer en soms nog imposantere bruggen gebouwd met als laatste wapenfeit de brug die Rusland met de Krim verbindt.
Ergens in het midden van de brug tref je de tolhuisjes aan waar je gezellig omgerekend van Deense kronen zo’n 33 euro mag betalen. De brug moet terugverdiend worden en de kosten van onderhoud zijn aanzienlijk. Weersinvloeden en de zilte zee vergen een hoop inspanningen om de rit van A naar B veilig te houden.
De ontsluiting van Scandinavië werd nog beter door de ingebruikname van de van de Sondbrug over de Øresund van Kopenhagen (Kastrup) naar Malmö.
Een rechtstreekse en vaste oeververbinding van Denemarken en Zweden. Deze verbinding bracht absoluut gemak. Als uw verslaggever in Kopenhagen moest zijn en de hotels waren vrijwel allemaal bezet zoals bij Europese toppen, pakte hij de trein naar Malmö om daar de nacht door te brengen.
Tja, de ferries lijken op een aantal routes hun langste tijd gehad te hebben. Ergens jammer. Reizen per veerboot heeft toch altijd iets romantisch.
Gelukkig zijn er nog tal van veerdiensten die je kunt pakken om overal naar toe te kunnen. Gelukkig maar. Een veerboot pakken is toch altijd iets speciaals. Het wachten, het aan boord rijden, even op het dek staan te gaan om vervolgens de haven binnen te varen en weer van boord te gaan. Het geeft een gevoel van reizen, ook al is de te overbruggen afstand relatief gezien klein. De tijd die je besteed aan boord. Even de gelegenheid pakken om rond je heen te kijken, even indrukken opdoen even de geur van het water of de zilte zee tot je nemen. Soms een rustpunt in een vaak stressvol bestaan om je van de ene locatie naar de andere te verplaatsen. Een obligatoir “momentje voor jezelf”.
Eigenlijk is er geen betere manier om Europa te leren kennen door overal per auto en per veerpont je te verplaatsen. Er is zoveel te zien wat de moeite waard is. Zaken die je per vliegtuig niet gewaar wordt.
Neem nu de oude vertrouwde veerbootverbinding, tussen het Duitse Puttgarden en het Deense Rødby. Nog enkele jaren en dan is ook deze overtocht verleden tijd. De overtocht tussen Duitsland en Denemarken is nog steeds gretig in trek en wordt door reizigers en transporteurs gezien als een redelijk alternatief voor de Grote Beltburg die de afstand naar Duitsland met zo’n 130 kilometer verlengt.
Er wordt gebouwd aan de aanleg van een gecombineerde spoor- en autotunnel tussen de 2 plaatsen. De Fehmarnbelttunnel. Het gaat de veerdienst van Scandlines aldaar overbodig maken. Het project waarmee in 2015 is gestart gaat kost 5 miljard Euro en wordt gedragen door de Denen met een bijdrage van de Europese Unie van zo’n 10 %. Aan de Duitse kant moet worden geïnvesteerd in de verbetering van de spoor- en wegverbindingen. Het ligt in de lijn der bedoelingen dat er een hogesnelheidstrein door de tunnel gaat rijden. Natuurlijk het is een vooruitgang. Maar zullen we de romantiek van het pontveer niet gaan missen. Dat aan dek staan en verwonderd naar bootjes kijken, de zeelucht opsnuivend met een frisse bries?
We gaan misschien wel sneller van plaats naar plaats, maar missen we dan niet iets, het gevoel van het reizen door Europa en het ook daadwerkelijk beleven zoals met een pontveer. Eenvoudig letterlijk aan land gaan in een ander land. De vaste oeververbinding mag dan wel efficiënt zijn en daar iets niets op tegen, maar het bewust zijn van het verplaatsen van het ene land naar het andere land, van de ene omgeving naar het andere, die geografische transitie gaat daardoor wel een beetje teloor.
Wees dus snel, nog enkele jaren kunt u zich bij Puttgarden in de rij opstellen. Even in die verdomde wachtrij staan. Op het teken de motor van uw auto starten en aan boord rijden. Even aan dek gaan, 45 minuten genieten van de overtocht. Elke 30 minuten een afvaart…. tot in 2021 de stilte zal vallen en er geen mooie grote veerboten meer uitvaren vanuit de havens van Puttgarden en Rødby. Pontveren, ze zijn net het schudden van elkaars hand, de handen worden uitgestoken om elkaar te treffen, aan welke oever dan ook op welke punt van de overtocht dan ook.
Ik ga u een stukje verder meenemen. Ik pak uw hand en neem uw meer naar Helsingor, gelegen aan het nauwste deel van de Sond. Helsingor met haar 15e eeuwse kasteel Kronborg.
Wist u dat het kasteel is waar het befaamde toneelstuk Hamlet van Shakespeare zich feitelijk afspeelde. Het zal u niet verbazen dat het stuk daar vaak wordt gespeeld en een standbeeld van Hamlet mag dan ook niet ontbreken.
Terwijl de meeuwen luid van zich laten horen rijden personenauto’s en vrachtwagens van en naar de terminal en verplaatsen de voetgangers zich over de loopbruggen om van en aan boord te gaan. Daar aan de overkant van het water, goed in het zicht ligt het Zweedse Helsingborg.
Achter elkaar vertrekken de ferry’s van Scandlines en HH Ferries van de ene naar de andere kant van het water. Het normaal scheepvaartverkeer kruisend.
Als je aan de kade staat kijk je uit op de Zweedse stad Helsingborg. Het is een ferry-verbinding met een bepaald en bijzonder karakter.
Zweden, het land waar de alcohol nog al prijzig is, haar inwoners maken graag de overtocht van Helsingborg naar Helsingor om op Deens grondgebied relatief goedkope alcoholische dranken in te slaan. Niet alleen om mee te nemen maar de alcohol wordt in de stad en in de haven van Helsingor volop en stevig genuttigd
Omgekeerd zijn in Zweden weer andere zaken aantrekkelijker. Zo blijft er een levendig zakelijk en vrije tijdsverkeer tussen de twee landen per veerboot. Niet alleen de twee qua naam op elkaar gelijkende steden zijn zo verbonden, maar ook het achterland. In de tussentijd komt er weer een ferry aan met een nieuwe hoeveelheid passagiers aan boord. Bestemming? De drankwinkel, of elders.
Havens, ze blijven altijd de aandacht trekken, Mensen zijn en blijven gefascineerd door het water en de scheepvaart, Uw verslaggever vormt er geen uitzondering op, integendeel. Neem even de tijd op de kade, kom even tot rust, aanschouw het verkeer op het water. Voor je het weet ligt er een tunnel die van de zeemansromantiek niets overlaat.
