In Glasgow is “Kli-maatje” Frans de held, in Polen houden ze niet van Timmermans…en begrijpelijk

door Koos van Houdt

Hoorde u afgelopen zondag Frans Timmermans in Buitenhof spreken? Hij sprak in grote woorden, maar daaronder is hij ouderwets bezig kleine stapjes te zetten. De wereld is bijna een paradijs, als we die koolstof, die hoofdletter C, maar hebben vervangen door wat anders.

Voor dat ‘anders’, is onder meer kobalt en coltan uit het oosten van Congo nodig. Daar worden vrouwen en kinderen massaal worden verkracht voor de superwinsten. Dat willen we wel oplossen. Maar hoe? Moeten we maar ophouden elkaar via onze smartphones wijsheden te twitteren over dit soort mensonterende situaties in Congo?

Natuurlijk, net als thuis en in de eigen woonwijk, moeten we onze rommel netjes achter ons opruimen. De Volkskrant toonde zaterdag in een groot verhaal, hoe theorie en praktijk van een nieuwe generatie containers leiden tot grote overlast in een oudere stadswijk in Den Haag. In Spanje zie je nu nog veel zwerfvuil omdat daar het afval soms nog wordt verwerkt volgens methoden die we in Nederland al bijna een halve eeuw geleden achter ons hebben gelaten. Toch is Nederland niet het beste jongetje van de Europese klas. Doelstellingen zijn geformuleerd in duizelingwekkende getallen. Moeilijk haalbaar.

In Brussel is alles wat met de Europese Unie te maken heeft met herfstvakantie. Wie niet met vakantie is, is Frans Timmermans. De Eerste vice-voorzitter van de Europese Commissie is belast met alles wat met klimaat, energie en milieu te maken heeft. Hij maakt naam door plastic rietjes en wegwerpbekertjes te verbieden. Maar met het echte werk is hij sinds zaterdag bezig in Glasgow. De Green Deal en het pakket met dertien wetsvoorstellen, bekend als ‘Fitfor55’, is zijn eerste verantwoordelijkheid.

Maar hij kan er zeker op wijzen dat dit verbijsterend omvangrijke pakket geen persoonlijke “verdienste” van hem alleen is. De Europese Commissie en een duidelijke meerderheid in het Europees Parlement steunen dat. Hoewel uitgerekend de Groene fractie allerlei tekenen van aarzelingen vertoont. Er is dus ook veel kritiek in politiek en publieke opinie over de plannen van Timmermans. Toch gaat hij namens de Europese Unie in Glasgow proberen een positie als ‘koploper’ uit te bouwen.

Ondertussen zit hij thuis in Brussel met een probleem: de Green Deal heeft niet de steun van de collega van landbouw en van een forse minderheid van landbouwspecialisten in het Europees Parlement. In Polen houden ze niet van Frans Timmermans. In de vorige Europese Commissie was hij de boodschapper van slecht nieuws in verband met de capriolen van een rechtse, conservatieve regering in Warschau. Laat nu uitgerekend zijn collega Janusz Wojciechowski van landbouw uit Polen komen en zich vertegenwoordiger voelen van deze regering, die de belangen van arme boeren op het Poolse platteland nauwkeurig in het oog houdt.

De strijd van Timmermans is ook maar gebaseerd op een pakket van compromissen. Dat vergeten we wel eens als we merken dat de klimaatlobby onder leiding van wetsovertredende actiegroepen als Greenpeace alle ruimte en aandacht krijgt. Die zijn erin geslaagd in de samenleving het thema klimaat bovenaan de agenda te krijgen. Het lukt hen ook gevoelens van schuld en boete te verspreiden, wanneer je praktisch en realistisch denkt of schrijft over het klimaatbeleid Ondertussen weet ook Frans Timmermans dat hij de “held” is, wanneer hij maar getrouw de getallen van het Akkoord van Parijs uit 2015 blijft herhalen. Ondertussen ziet het er helemaal niet zo geweldig uit. In de Verenigde Staten moet president Joe Biden hard vechten om iets van zijn idealen in beleid omgebogen te krijgen. Frans Timmermans heeft laatst een hele middag in Londen zitten te praten met de Chinese hoofdonderhandelaar in Glasgow.

Gewone Nederlanders en Vlamingen knijpen hun handjes dicht, er zit een daling van de gasprijzen in, maar of deze direct aan de consument worden doorberekend, is maar de vraag. Kortom, opa in Nederland wil wel aan de toekomst van zijn kleinkinderen denken, maar hij wil ook wel dat wat hij daaraan bijdraagt, technisch en financieel realistisch is.

Daarom is de klimaatconferentie van Glasgow wat het is. De Europese Unie noemt zich koploper. Maar Timmermans weet ook dat wat aan astronomische getallen op de tekentafel liggen, lang niet altijd politiek haalbaar en realistisch zijn. Misschien beter dat de wereld zich daar in Glasgow ook weer niet aan ophangt.