Woelig Europa

WOELIG EUROPA

door Peter-Vincent Schuld

De kredietcrisis, massale migrantenstromen, de Griekse schuldenproblematiek en bemoeizucht met nationale regelgeving.Het houdt de ingezetenen van de Europese Unie voortdurend bezig en de Europese burger blijft onverkort morren

In Nederland werden achtereenvolgens tijdens referenda de Europese Grondwet naar de papierversnipperaar verwezen en een aantal jaren later zei een Nederlandse meerderheid van de stembusgangers “nee” tegen het associatieverdrag met Oekraïne. Of de stembus bezoekende Nederlanders nu eigenlijk exact wisten waar ze voor of tegen gestemd hadden is maar zeer de vraag. Niet lang daarna besliste een kleine Britse meerderheid van het opgekomen electoraat dat Groot-Brittannië de Europese Unie zou moeten verlaten.

Intussen beginnen toch veel Britten zich achter de oren te krabben waarvoor ze nu eigenlijk gestemd hebben.
De uittreding zou wel eens veel nadeliger voor de Britten kunnen uitpakken dan ze werd voorgehouden.

De onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Vereniging Koninkrijk hebben feitelijk tot niet meer geleid
dan dat onderhandelingen niet op gang komen en een Groot Brittannië dat de uittreding vertraagt omdat bijlange na de termijnen die behoren bij de uittredingsprocedure niet worden gehaald.

UKIP-leider en anti-Europeaan Nigel Farage had de Britse bevolking een extra investering in de Britse gezondheidszorg voor ogen gehouden van zo’n 350 miljard pond. Geld dat de Britten zouden overhouden aan de uittreding.

Farage was even aan de kiezers “vergeten” te vertellen dat de rekening voor de uittreding, zeg maar de alimentatie die Groot Brittannië moet betalen aan de EU in de vele miljarden zal bedragen. Dit alles nog even los van alle economische schade voor het land. Een boedelscheiding kost altijd geld. Je kunt niet zomaar afspraken en overeenkomsten, lees verdragen, eenzijdig opzeggen zonder consequenties. Heeft u wel eens contractbreuk gepleegd, een echtscheiding veroorzaakt of voortijdig een hypotheek ingelost ? Dan weet u vast wel dat het prijskaartje stevig was.

Iedere keer dat de Europese Unie onderwerp is van controverse en onmin bij de bevolking verliezen de feiten het van de emoties.
Wanneer de ratio van het gevoel verliest heeft dit meestal nare gevolgen waarbij de narigheid op het bordje komt van….? Juist u raadt het goed….”de burger”.

Is de Europese Unie dan louter en alleen een utopische heilstaat in de vorm van een heerlijk riekende rozentuin zonder doornen? Nee dat is het volstrekt niet. De Europese Unie is verre van een volmaakt project. De Unie bestaat uit lidstaten. Lidstaten die het vaak niet met elkaar eens zijn, ruzie maken en rollebollend over straat gaan. “Wat is dan het voordeel ?” hoor ik een aantal van u, lieve lezers, dan al vragen.
Herinnert u zich de conflicten in vroeger tijden, nog niet eens zo lang geleden, die letterlijk met de wapens uitgevochten werden. De slachtoffers die onnodig het leven lieten krijgen we niet meer terug Het is echter wel de bikkelharde prijs die voor instabiliteit en conflicten betaald werd.

WANTROUWEN

Oorlogen wilden we niet meer en dus kozen we voor een samenwerkingsverband tussen landen waarbij meningsverschillen, al is het soms vloekend en tierend, aan de onderhandelingstafel en zo nodig voor het Europese Hof van Justitie uitgevochten worden. Ja, ook ministers en regeringsleiders kunnen zich onderling communicatief misdragen en elkaar voor de gek houden in het vermeend “nationaal belang” van de individuele lidstaat die ze vertegenwoordigen.

Wantrouwen tussen landen, niet alleen EU lidstaten onderling, gaat zo ver dat er in 2003 afluisterapparatuur werd aangetroffen in de telecommunicatiesystemen in het gebouw van de Europese Raad zodat vertrouwelijke communicatie in de zogeheten “delegatiekamers” kon worden onderschept.
Het is nooit echt duidelijk geworden welke geheime dienst achter deze telefoontaps zat.

Dus u zich niet misleiden door uiterlijke schijn van nette stropdassen, afgrijselijke saaie mantelpakjes en het amicaal handjes schudden. Het alternatief is echter een chaos waarbij individuele landen zich gaan gedragen als bronstige gorilla’s met bijbehorend spierballenvertoon naar elkaar toe.

Nee dan liever een theekransje met bijbehorende roddel en achterklap waarbij de vertegenwoordigers van de lidstaten elkaar tijdens een inhoudelijk samenzijn annex “bitch fight” elkaar in de haren vliegen. Meestal gevolgd door herstel- en restauratiewerken waarbij de politieke make-up inclusief lippenstift nadien weer wordt geplamuurd. Als de politieke krokodillentranen weer zijn opgedroogd en de mascara verbloemend is aangebracht kunnen de staats- en regeringsleiders weer met elkaar op de familiefoto. Alleen de oplettende waarnemer bemerkt de spreekwoordelijk ladders in de netkousen en de krassen op de hoge hakken van de deelnemende lidstaten.

Natuurlijk irriteren burgers zich aan deze Brusselse soap op grond van wat politici communiceren naar hun achterban. Iets wat vervolgens maar al te vaak voor feitelijk en voor waar wordt aangenomen.
De Nederlandse premier Rutte verklaarde recentelijk voor het oog van de camera’s kort gezegd moeite te hebben “visie”. Laat dat nou net het gene zijn dat ons in Europa al geruime tijd weerhoudt van elkaar uitmoorden en wat resulteerde in de Europese Unie.

ONMOGELIJKE OPGAVE

De Europese Unie staat voor een haast onmogelijke opgave om haar ingezetenen uit te leggen waarom zij bestaat en waarom dit uiteindelijk in het voordeel van de burgers is. Massaal geven mensen af op “Brussel”, maar weten de mensen wel wat “Brussel” betekent? Waarom zetelt het Europees Parlement in Brussel en worden de belangrijke zittingen in Straatsburg gehouden? Wat is het verschil tussen de Europese Commissie en de Europese Raad. Weinig mensen die daar een sluitend en kloppend antwoord op kunnen geven. Zolang er sommige kranten doodleuk wordt verkondigd dat het Europees Hof van Justitie in Straatsburg zetelt terwijl dit Luxemburg is, men dit gerechtelijk apparaat verwart met het Europees Hof voor de Mensenrechten dat in Straatsburg zetelt en dat dit geen EU-instituut is maar behoort tot de Raad van Europa, kunt u van de burger ook niet verwachten dat hij het onderscheid kent.

Evenmin wonderlijk als u weet dat tot voor een aantal jaren terug het schier onmogelijk was om uitgebreide verhalen over de Europese Unie in de kranten te krijgen. Menigmaal kregen de correspondenten, die al dan niet permanent in Brussel verkeren, te horen van hun redacties dat het de burger niet interesseert wat er in Brussel gebeurt. Tot…. het moment dat onder meer de bankencrisis aanbrak, Griekenland zo goed als failliet bleek en het de Europese belastingbetaler geld ging kosten.

Het wereldbeeld is intussen nog complexer geworden met oorlogsgeweld in Syrië, een dictatoriaal regime in Turkije dat ooit dacht lid te kunnen worden van de Europese Unie, een weliswaar afnemende maar niet eindigende migranten- en vluchtelingenstroom en laten we vooral ook niet de spanningen vergeten in het aan de EU buitengrenzen liggende buurland Oekraïne. Je zou denken dat middels verregaande samenwerking men eendrachtig de grote problemen zou aanpakken. Niks is minder waar.

Van een gezamenlijk buitenlandbeleid van de Europese Unie is thans geen sprake, er was nooit sprake van, en gelet op de diverse politieke opvattingen in de afzonderlijke lidstaten ziet het er niet naar uit dat het daar op korte termijn van komt. De geopolitieke realiteit leert ons echter wel dat het zaak is dat er onder meer een grote mate van samenwerking tussen de defensie-apparaten van de Europese lidstaten komt.

Hoezeer de naam anders doet vermoeden is het in 1992 opgerichte Eurocorps is geen militair initiatief van de Europese Unie. Het is van origine een Frans-Duits bilateraal project met als feitelijk en symbolisch hoofdkwartier in Straatsburg. Inmiddels hebben de Belgen, de Luxemburgers en de Spanjaarden zich aangesloten als kernlidstaten.

Heeft de Europese Unie dan echt een spreekwoordelijke grote bek zonder tanden ? Er zijn wel wat “melktandjes” aanwezig met een beperkte bijtkracht. De EU liet eindelijk wat vermogen zien door het opzetten van de anti-piraterijmissie genaamd Atalanta die met Marineschepen in actie kwam voor de kust van Somalië en de EUFOR vredes- en stabilisatiemacht die nog steeds actief is in Bosnië. Want ook al is de oorlog aldaar weer bijna zo’n bijna 21 jaar geleden afgelopen, het is en blijft een kruitvat van onderlinge spanningen en rancunes die terug gaan naar de kip die werd gestolen van de betovergrootvader van de buurman.

Oude problemen, nieuwe spanningen en wat ons nog te wachten staat in een instabiele en snel veranderende wereld van vandaag. U hoeft alleen maar even graven te tellen op een gemiddeld ereveld om te begrijpen dat het alternatief voor samenwerking het nodeloos verlies van mensenlevens tot gevolg heeft. “Wie zijn geschiedenis niet kent, kent zijn toekomst niet” aldus de wijze woorden van de 16e-eeuwse Italiaanse filosoof, diplomaat en historicus Machiavelli.