#Nieuws & Actualiteiten

Zacht Brexit schip “veilig in de haven aangemeerd” Harde Brexit van de baan.

door Jan Schils

Brussel – De EU en het Verenigd Koninkrijk gaan op 1 januari a.s. met een
handelsverdrag en diverse afspraken over samenwerking uit elkaar, zo heeft
voorzitter Ursula Von der Leyen vanmiddag op een persconferentie in Brussel
bevestigd.

Britse politie bij een barriere tegen terrorisme op de Europese raad van
de ministers van Buitenlandse Zaken in Newport, 2005, Wales,
Groot-Brittannië Foto: © Peter-Vincent Schuld

“Beide partijen zullen samen het terrorisme blijven bestrijden, maar specifieke
afspraken voor een gezamenlijke buitenlandse-en defensiepolitiek zijn niet in
het akkoord over een zachte Brexit opgenomen”, zo verklaarde
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier.

Wel blijft het VK met de EU samenwerken op het gebied van onderzoek en
ontwikkeling. De Britten nemen niet meer deel aan het Erasmusprogramma voor de
uitwisseling van jongeren binnen de EU.

Volgens Von der Leyen wordt de bereikte deal vandaag nog aan de EU-lidstaten en
het Europees Parlement voorgelegd. Ze noemde het vrijhandelsakkoord met het VK
 een “eerlijke, rechtvaardige en evenwichtige” overeenkomst die de Europese
belangen zal beschermen. “Eindelijk kunnen we de Brexit achter ons laten. Europa
blijft vooruitgaan, “ zo verklaarde zij. Het akkoord bevat volgens haar
“doeltreffende instrumenten” om te vermijden dat de concurrentie op de Europese
markt wordt verstoord. Het regelt samenwerking op domeinen als
klimaatverandering, energie en transport. Ook de belangen van de Europese
vissers zijn voor een overgangsperiode van 5,5 jaar verzekerd. De deal biedt
volgens haar “solide fundamenten voor een nieuw begin met een oude vriend”.

Europese- en Britse diplomatieke bronnen hadden vandaag (donderdag) al zowel in
Brussel als in Londen bevestigd dat er tussen beide partijen een veel omvattende
Brexitdeal is gesloten met een handelsverdrag, dat bureaucratische en
verstikkende rompslomp en chaos aan beider grenzen moet voorkomen. Personen- en
goederenverkeer zal zoals voorheen zo soepel mogelijk moeten verlopen, weliswaar
met behoud van min of meer hinderlijke douaneformaliteiten.

Ferry uit Dover komt aan in de haven van Calais, Frankrijk Foto: ©
Peter-Vincent Schuld

De EU en het Verenigd Koninkrijk voorkomen zo de gevreesde “harde” Brexit, de
scheiding zonder een wederzijds handelsakkoord. 2020 was voor de Brexit een
overgangsjaar waarin de oude regels en wetten tussen de Britten en de EU van
kracht bleven. Zonder handelsakkoord zouden vanaf 1 januari 2021 de ongunstige
handelsafspraken van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gaan gelden en hoge
invoertarieven aan de grenzen het gevolg zijn. Negen maanden van uiterst
moeizame onderhandelingen zijn het akkoord voorafgegaan met bijna evenzovele
deadlines. Verschillende keren ook leken de onderhandelingen finaal te mislukken
omdat Boris Johnson het spel keihard speelde. Nu bestaat echter de indruk dat
het VK de meeste concessies heeft moeten doen waarover de Britse premier de
komende dagen zeker flink aan de tand zal worden gevoeld het Britse parlement.

Franse vissers in de haven van Calais, FrankrijkFoto: ©
Peter-Vincent Schuld

De drie belangrijkste geschilpunten waren de toegang voor de EU-vissers tot de
Britse visserijwateren,  eerlijke concurrentie op economisch en financieel vlak
(het zogeheten “gelijke speelveld”) en een methode van toezicht over de in het
kader van de nu “zachte Brexit” gemaakte afspraken.

Volgens diplomatieke bronnen in Brussel zijn er “brede evenwichten” opgenomen in
het akkoord over de eerlijke concurrentievoorwaarden voor Europese en Britse
bedrijven. Over de toegang van Europese vissers tot de Britse wateren werd na
moeilijke onderhandelingen eveneens een akkoord bereikt. De Britse
onderhandelaars wilden tot afgelopen weekend de visserijvangsten van de
EU-vissers met 60 procent verminderen, terwijl de EU niet verder wilde gaan dan
25 procent. De deal zou nu ergens tussen de 30 en 35 procent liggen. Vooral
Nederlandse, Belgische, Deense en Franse vissers zijn actief in de Britse
wateren waar ze tussen de 30 en 70 procent van hun totale vangsten realiseren.
Pas na een categorisch “non” van president Macron bond Johnson in.

Franse vissers in de haven van Calais, Frankrijk Foto: ©
Peter-Vincent Schuld

Op een extra vergadering met vertegenwoordigers van de verschillende EU-lidstaten
(ambassadeurs) zou de Brexitdeal nog eens worden overlopen. Diplomaten van de
lidstaten zouden ook al regelingen treffen om een voorlopig handelsverdrag met
het Verenigd Koninkrijk op te stellen om het in te kunnen voeren op 1 januari
2021. Daardoor zou het meer dan 800 pagina’s tellende eigenlijke verdrag plus
1000 pagina’s bijlagen al kunnen ingaan voordat het besproken is in het Europees
en Brits parlement, tenzij dat nog lukt voor Nieuwjaar. Ofschoon er nog heel wat
stof kan en zal opwaaien in beide parlementen en in die van de lidstaten en de
kritiek niet mals zal zijn, zal de deal als die er eenmaal is, niet meer in
gevaar komen. Welke partij zou het zich tegenover zijn aanhang kunnen
veroorloven het akkoord te torpederen, enorme chaos te creëren en de schuld te
zijn van de extra belastingen, heffingen, taksen en andere lasten, die een no
deal met zich mee zou brengen.

Boris Johnson heeft een spreekwoordelijk duik moeten nemen in troebel
kanaal water: Op de foto een medewerker van de P&O ferries werpt een
blik in het water bij aankomst in het Britse Dover Foto: ©
Peter-Vincent Schuld

Zonder Europees Parlement kan de deal in het uiterste geval sowieso kunnen
doorgaan. Op het eerste gezicht lijkt het erop dat Boris Johnson in de afgelopen
tien dagen overstag is gegaan en concessies heeft moeten doen waardoor hij
mogelijk als “de grote verliezer” zal worden bestempeld. Zeker Labour en de
Schotse nationalisten zullen hem daarvoor het vuur nauw aan de schenen leggen.
De Britten zullen het gros van de Europese regels en wetten moeten volgen. Voor
behoud van toegang tot de Europese interne markt, zonder quota of tarieven, mag
Johnson Britse bedrijven geen marktverstorende subsidies verstrekken die
Europese bedrijven oneerlijk beconcurreren.

In de Britse pers heerst verdeeldheid maar toch ook een gevoel van opluchting,
ofschoon de deal met Europa als verre van ideaal wordt beoordeeld. Het
boulevardblad “The Sun”, dat altijd van een scheiding tussen het VK en het
vasteland droomde, heeft het over een “zonnestraal aan de meest donkere hemel”.

Volgens de Britse krant The Sun is er een zonnestraal in deze deal, maar
de zon schijnt wel aan Europese kant in de haven van Calais, Frankrijk
Foto: © Peter-Vincent Schuld

Volgens The Sun staan in het akkoord op het eerste zicht alle cruciale punten:
“Het vrij verkeer van personen komt tot een einde en we kunnen onze eigen
migratiepolitiek voeren. We betalen niet langer aan Brussel, onze rechtbanken
gaan hun eigen weg en we hebben de vrijheid om onafhankelijk handel te voeren
met de hele wereld.” De krant looft eerste minister Boris Johnson en neemt
Europa op de korrel: “De EU zal beweren dat Johnson zich heeft overgegeven. Ze
moet wel. Elke deal moet overkomen als een overwinning voor Brussel.” De
Financial Times daarentegen noemt de deal het eerste handelsakkoord dat
hindernissen opwerpt in plaats van deze juist uit de weg te ruimen. De Daily
Mail wijst op de grote verdeeldheid die de Brexit heeft veroorzaakt: “David
Cameron en Theresa May zijn gevallen over het dossier of kregen een mes in de
rug geplant. Familieleden werden tegen elkaar opgezet en vele vriendschappen
zijn verwoest.” Hoofdredacteur Glover zegt opgelucht te zijn omdat de wil van de
Britse democratie uiteindelijk wordt gevolgd. Glover: “We moeten naar de kleine
lettertjes kijken. Heeft de regering niet te veel toegegeven rond de visserij?”
En over het “gelijke speelveld” voor de bedrijven: “Gaat Europa ons boetes
kunnen opleggen als we de regels overtreden?” De Financial Times noemt de deal
ondanks de tekortkomingen fantastisch nieuws voor de bedrijven. Het biedt een
platform voor toekomstige samenwerking met Europa.”

Geen vrij verkeer meer van personen tussen de Europese Unie en
Groot-Brittannië: Op de foto ferry-passagiers verlaten de ferry in de
haven van Calais Foto: © Peter-Vincent Schuld

Een opmerkelijke reactie komt van columnist Martin van The Times. Hij wijst erop
dat de huidige gesprekken tussen Europa en China bewijzen dat het Verenigd
Koninkrijk gelijk had om uit de Unie te stappen. EU-voorzitter Duitsland hoopt
nog voor Nieuwjaar een investeringsakkoord met China rond krijgen. Dat gebeurt
op het moment, dat de Amerikaanse president-elect Joe Biden en zijn team
proberen een internationale coalitie op de been te krijgen met als doel dat de
westerse eenheid China ertoe kan bewegen zich minder agressief te gedragen rond
onderwerpen als Hongkong. Martin meent dat Europa momenteel de omgekeerde
beweging maakt en met China aanpapt tot ontzetting van Joe Biden. De Duitse
houding tegenover China zou diegenen, die zich nu nog verzetten tegen een
Brexit, tot inkeer moeten brengen, meent Martin. 

Zacht Brexit schip “veilig in de haven aangemeerd” Harde
                        Brexit van de baan.

Hoe krijgen de Britten en de EU

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *